Korrespondencya Gazety Warszawskiej. Poznań, d. 22 stycznia 1864 r. Za to objawia się chwilowo nieco większy ruch na polu literackiem. Pierwszą pod tym względem wzmiankę winienem dziełku statystycznemu, zasługującemu na baczną uwagę, a o ile możności i naśladowanie w naszem piśmiennictwie i w innych stronach naszego kraju. Jest tu Przegląd statystycznych i innych stosunków powiatu Śremskiego, wydany obok textu niemieckiego i w języku polskim, tak niepoprawnie przecież, iż dziełka tego do publikacyj polskich wcale policzyć nie możemy. Wynagradza poniekąd to niedomaganie języka i stylu treść, która z wielką troskliwością i szczegółowością wszelkie statystyczne stosunki powiatu Śremskiego obejmuje. Wyjmujemy z nich niektóre ogólniejszego znaczenia daty, mogące dać zarazem wyobrażenie o położeniu i stosunkach reszty naszej prowincyi. Obszar powiatu Śremskiego, leżącego po obu brzegach rzeki Warty, w odległości trzech do czterech mil od Poznania, w samem sercu prawie prowincyi - wynosi, według powyższego dziełka, 19 mil kwadratowych, czyli 410,600 morgów magdeburgskich, z których 212,519 przypada na rolę, 6,107 na ogrody, 29,289 na łąki, 32,475 na pastwiska, 91,190 na lasy, 160 na torfiska, 8,209 na drogi i wody. Na grunta dominialne przypada 243,582, na gminy wiejskie i miejskie, których posiadłości od dominiów, przez tak nazwaną komissyę generalną wszędzie już odseparowane, 142,203 morgów. Powiat Śremski liczy ogółem 54,034 mieszkańców, czyli na milę kwadratową 2,936 głów. Ludność katolicka czyli polaka, liczy 41,078 protestancka czyli niemiecka 10,032, żydowska 2,924 głów. Stosunek ten, powiedzmy nawiasowo, jest normalnym we wszystkich powiatach W. Ks. Poznańskiego, z wyjątkiem przylegających bezpośrednio do granic Marchii Brandenburgskiej i Pomeranii. Miast liczy powiat Śremski siedem: Śrem, liczący 5,298 ludności, pośród której 600 załogi wojskowej, Kurnik 3,154, Boisk 1,470 Bnin 1,235, Jaraczewo 1,607 Mosina 1,258. Książ 1,072.
