Półwysep pirenejski. Jedna z najpiękniejszych ziem w Europie, oblana morzem a z resztą Europy połączona i zasłonięta zarazem pasmem gór Pirenejskich, zawierająca dwa królestwa, Hiszpanii i Portugalii, tworzyła niegdyś najpotężniejsze mocarstwo w Europie, w którego państwie słońce nigdy nie wschodziło ani nie zachodziło, bo posiadłości jego rozciągały się przez obydwie półkule ziemskie. Dzisiaj obadwa królestwa pirenejskie odgrywają bardzo podrzędną rolę w stosunkach europejskich i nie mogą dotąd wznieść się na stanowisko, które im przynależy tak przez wzgląd na ich położenie, obszar, liczbę ludności, jak i przez wzgląd na ich siły lądowe i morskie, tak obecnie posiadane jak i mogące się przy dobrym zarządzie rozwinąć. W ostatnich latach usiłowaniem było francuzkiej polityki, przywrócić Hiszpanii odpowiednie jej stanowisko i wprowadzić ją do areopagu mocarstw, do współudziału w sprawach europejskich. Cesarz Napoleon III widzi w tem interes Francji. Narody romańskie: Francuzów, Włochów, Hiszpanów i Portugalczyków usiłuje on połączyć w osobną federację polityczną, w którejby Francja, jako najsilniejsza, miała głos przeważny. Telegramy donoszą, że ministerstwo hiszpańskie zażądało od kortezów, czyli sejmu, kredytu na zakup 100.000 karabinów i na inne uzbrojenia wojenne. Nagły ten wniosek wobec gromadzącej się nad Europą burzy, dowodzi, iż Hiszpania wystąpić zamyśla z dotychczasowej swej bierności politycznej, nie troszczącej się bynajmniej co się w Europie dzieje. Mężowie stanu hiszpańscy czują poniżenie swego kraju, wykluczenie go z koncertu europejskich mocarstw i radziby przy nadarzającej się sposobności odzyskać wpływ utracony. A piękne, chociaż nieszczęśliwe w swych losach jest królestwo Hiszpańskie. Przez długie wieki szlachta i duchowieństwo posiadały wszystkie bogactwa Hiszpanii. Prawie połowa ziem i należała do duchowieństwa - reszta zaś do szlachty i króla.
