Mogła chcieć Rosya i oddane jej dzienniki pogłoskami o konstytucyi i o zbliżeniu ku sobie Francyi zagłuszyć chwilowo a nawet skrzywić sprawę polską; lecz w samej rzeczy nic się w niej ze stanowiska prawnego, dyplomatycznego i europejskiego nie zmieniło: stoi ona dotąd na tym punkcie, na jakim pozostawiły ją odpowiedzi rosyjskie. Aby na prawdę położenie rzeczy zmieniło się, trzebaby czegoś więcej nad rozsiewane przez dzienniki wieści, trzebaby albo rzeczywistego ustępstwa Rosyi, zadość czyniącego interwencyi mocarstw, albo też nowego aktu dyplomatycznego, któryby niweczył porozumienie trzech mocarstw w sprawie polskiej, lub też pociągnął za sobą zniesienie, albo usunięcie oficyalne dotychczasowych wspólnych oświadczeń zawartych w trzech ostatnich notach. Do tej jednak chwili nic takiego nie pojawiło się: nic więc nie zmieniło położenia utworzonego interwencyą trzech mocarstw, nic nie zatarło wynikłej ztąd dla nich sytuacyj, ani też zwolniło powzięte zobowiązania lub dało sposobność wycofania się z tych nawet komplikacyj, w które się one dobrowolnie z zimną krwią i rozwagą zawikłały. Słowem, nic się nie zmieniło w stanowisku mocarstw do Rosyi i do kwestyi polskiej, w stanowisku, które wywiązało się tak dobrze w skutku postawionych żądań jak odmowy rosyjskiej i repliki gabinetów. Wszelkie inne przedstawienie położenia rzeczy lub postawienia kwestyi, równie jak głoszenie, iż sprawa polska w nową weszła fazę z powodu obiecywanej konstytucyi rosyjskiej, może mieć tylko na celu – fałszywie przedstawiając rzeczy – osłonięcie przegranej dyplomatycznej trzech mocarstw zrzucenie z siebie odpowiedzialności moralnej wziętej przez nie tak wobec Polski, jak wobec opinii publicznej i wycofanie się ich z sporu, w którym zarówno swą godność jak obowiązki ujrzały na raz wmięszane. Nie przeczymy bynajmniej, aby podobna taktyka nie była na rękę rządom, którym tak upokarzające zdaje się otwierać wyjście, aby nawet skwapliwie w danej chwili nie skorzystały z niej; lecz w każdym razie jest naszym obowiązkiem zarówno odkrywać ją jak jej zapobiegać.
