Wir – 23 VIII 1863 – (woj. sandomierskie)

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Stanisław Zieliński

Zaalarmowawszy w pochodzie załogę Radomia, oddziały Kajetan Cieszkowskiego „Ćwieka” i Władysława Eminowicza o godzinie 5.00 rano dnia 23 sierpnia 1863 r.  stanęły pod Wirem. Spostrzegłszy rozlokowanych we wsi Rosjan, major Eminowicz wyprawił Cieszkowskiego na lewe skrzydło, a sam z Janem Rudowskim uderzył na wieś i wyparł nieprzyjaciela ze wsi na pole, które z jednej strony przylegało do bagna, a z drugiej strony do lasu, w którym oddział Cieszkowskiego był rozlokowany. Rosjanie widząc się prawie otoczonymi, uderzyli rozpaczliwie na Cieszkowskiego, lecz skutecznie napadnięci z tyłu przez Rudowskiego, musieli zmienić kierunek szyku i uderzyć całymi siłami na oddział Eminowicza i jego drewnianą artylerię. Trzy godziny trwała walka, podczas której Cieszkowski, zamiast przyjść z pomocą Eminowiczowi, uciekł na Przytyk i Kaszowską Wolę do lasów bobrownickich.

Strzelcy z oddziału Bronisława Gromejki, w czworobok ściśnięci, przez trzy godziny trzymali się dzielnie, lecz gdy tylne szeregi spostrzegły, że nikt na odsiecz nie przybywa, uszli z pola. Rosyjscy dragoni silną szarżą złamali resztę i Rudowski został wparty w błota. Raz złamane szeregi już się sformować nie zdoławszy, uciekały w popłochu, rąbane przez kawalerię rosyjską. Klęska była zupełna. Gromejko został ranny i musiał się ukrywać.

Walka pod Wirem i pościg za rozproszonymi kosynierami trwały do godziny 22.00 wieczorem. Straty oddziałów głównie polegały na rozsypce i rozbiciu się, gdyż kosynierzy włościanie prawie wszyscy rozbiegli się, zaś „Ćwiek” uciekając nad Wisłę, zabrał ze sobą 200 ludzi z oddziału Eminowicza. Według raportu Eminowicza  Polacy mieli 60 rannych, a 25 zabitych. Rosjan było w boju dziewięć kompani piechoty, cztery szwadrony dragonów i cztery działa, a dowodzili nimi dowódcy Tichockij i Protopopow, od Kielc zaś zdążała kolumna Ksawerego Czengierego. Protopopow po rozprawie pod Wirem wrócił do Radomia, a pościg podjęła kolumna z Szydłowca, dowodzona przez majora Knorriga: dwie kompanie piechoty i pół seciny kozaków, którzy koło Goszczowy dopadli część oddziałów polskich.

Podziel się w social media!

Metryka bitwy

Data: 23 VIII 1863
Lokalizacja: Wir
Województwo: sandomierskie
Terytorium: Królestwo Polskie
Wynik: Zwycięstwo Imperium Rosyjskiego

Strony konfliktu

Powstańcy Styczniowi

Dowódcy:

  • Kajetan Cieszkowski
  • Władysław Eminowicz
  • Jan Rudawski
  • Bronisław Gromejko

 

Zaangażowane siły:

  • Oddziały strzelców
  • Oddziały kosynierów
Imperium Rosyjskie

Dowódcy:

  • Tichockij
  • Protopopow

 

Zaangażowane siły:

  • Cztery szwadrony dragonów (około 600 żołnierzy)
  • Dziewięć kompani piechoty (około 1800 żołnierzy)
  • Cztery działa

 

Łącznie ponad 2400 żołnierzy 

Mapa bitew

Zobacz także

12 II 1863
Święty Krzyż

Przez Bodzentyn, gdzie zabrał ze sobą oddział Aleksandra Dawidowicza, ruszył Marian Langiewicz na południowy stok Łysogór i tam zajął dwie…

9 V 1863
Borodzianka

W nocy dnia 8 maja 1863 r. powstańcy kijowscy kilku partiami wyruszyli w kierunku Borodzianki. Najpierw wyszedł oddział około 300…

16 IV 1863
Koziołek

Na Wiktora Jurkowskiego, organizującego ponownie oddziałek w lasach skępskich na tzw. "Koziołku" w dogodnej i obronnej pozycji, napadli niespodzianie kozacy…