Dnia 28 kwietnia 1863 r. wieczorem Edmund Taczanowski dowiedział się, że Rosjanie maszerują na niego od strony Konina. Postanowiwszy przyjąć bitwę posiał natychmiast po oddział, znajdujący się w Ratajach pod dowództwem Faucheux. Skoro tenże przybył na czele około 300 ludzi około godz. 3.00 z rana, cała kolumna wyruszyła o 4.00 z Pyzdr i zajęła stanowisko o ćwierć mili od miasta. Około 8.00 ukazała się przednia straż nieprzyjacielska złożona z huzarów, a za nią wysunęła się piechota, która, rozrzuciwszy się w tyraliery, rozpoczęła silny ogień, po czym zaczęli Rosjanie strzelać granatami i kartaczami z czterech dział.
Przy tym pierwszym spotkaniu strzelcy chlubnie się odznaczyli i ani na chwilę nie zachwiali się. Po ośmiogodzinnym ogniowym boju rozstrzygnął walkę atak kosynierów. Rosjanie natychmiast w nieładzie zaczęli się cofać i zostawili plac boju. Obronę miasta i mostu powierzył Taczanowski, Władysławowi Niegolewskiemu posłowi na sejm pruski pleszewskiemu. Niegolewski wywiązał się chwalebnie z danego mu polecenia, bo całą ludność do broni powoławszy, ustawił na moście. W bitwie pod Pyzdrami szczególnym męstwem odznaczył się major Strzelecki szef sztabu, który wśród gradu kul z najzimniejszą krwią obchodził pozycje, tudzież Jan Działyński, Faucheux dowódca oddziału, Paweł Ganier - dowódca kosynierów, Osten - kapitan strzelców, Skąpski - porucznik strzelców, rotmistrz Prądzyński, Kaniewski, Stanisław Budziszewski, szeregowcy od ułanów i Lewiński z całą swą kompanią, Mańkowski, Norbert Szuman i inni.
Siły powstańcze w tej bitwie wynosiły 1200 ludzi: 500 strzelców, 650 kosynierów i 50 jazdy, rosyjskie składały się z dziewięciu kompanii piechoty, tudzież znacznej liczby kozaków i straży granicznej oraz czterech dział. Dzięki bardzo dobrej pozycji straty Taczanowskiego były nieznaczne, bo tylko ośmiu zabitych i 27 rannych, między nimi dowódca Faucheux, po którym objął dowództwo Turno. Straty Rosjan natomiast były wiele większe, gdyż przez cały czas walki Rosjanie zakryci byli tylko rzadkimi krzakami, gdzie kule powstańców łatwo ich dosięgały.