Po starciu pod Korsakiszkami ruszył Zygmunt Sierakowski, na południe wschód przez Subocz, Peliszy, Okmianę i zatrzymał się w lasach wsi Androniszki w zaścianku Teresborze przy Knebiach, o 12 wiorst od miasta Onikszt. Jeden Elizeusz Ludkiewicz z 60 ludźmi, otrzymawszy nominację na organizatora, odłączył się od armijki Sierakowskiego i ruszył do Zielonej Puszczy. W Teresborze oczekiwał już Zygmunta Sierakowskiego, Dominik Małecki ze znaczną partią powstańczą. Tutaj w głównym punkcie zboru wojsk powstańczych, z którymi Sierakowski zamierzał ruszyć na Kurlandię, aby zbliżywszy się do morza podać rękę zapowiedzianej wyprawie morskiej, zebrało się w ciągu kilku dni obozowania około 2500 powstańców. Pragnąc jak najprędzej wprowadzić porządek i postawić partyzantów na stopie regularnego wojska, Sierakowski wszystkie zebrane tu partie podzielił na tak zwane bataliony, jako zawiązki przyszłych rzeczywistych batalionów. Bataliony te dzieliły się każdy na sześć plutonów, jako przyszłych kompanii, to jest na cztery strzeleckie i dwa kosynierów. Żaden z batalionów nie przewyższał liczby 300. Pluton dzielił się na dwie sekcje, którymi dowodzili podoficerowie pod zwierzchnictwem plutonowego.
Dowódcą I batalionu był Żarski, II Rodowicz, oficer ze szkoły Konstantynowskiej w Petersburgu. Te dwa bataliony stanowiły partię Bolesława Kołyszki. Ksiądz Antoni Mackiewicz był komendantem III batalionu. Dymisjonowany oficer rosyjski, żołnierz kaukaski Antoniewicz dowodził IV, V plutonem X.; VI oficer rosyjskiej artylerii Stanisław Kozakowski. VII Dominik Małecki, także oficer artylerii. VIII - inżynier Kasper Małecki (Kasperowicz). IX batalionem, posiadającym tylko strzelców, dowodził Staniszewski, dymisjonowany oficer piechoty gwardii.
Na dowódców kawalerii, która w Teresborze liczyła niespełna 30 koni, a później dopiero podzieloną została na trzy oddziały, wyznaczeni byli Łabanowski, Bielewicz i Benedykt Olszewski. Sztab Zygmunta Sierakowskiego miał w swoim składzie Ignacego Laskowskiego (Ignacego z Gorszczyzny) jako szefa, byłego kapitana z artylerii rosyjskiej, którego adiutantem był Jan Kupść, Jarosława hrabiego Kossakowskiego, jako adiutanta Sierakowskiego i doktora Ignacego Trzaskowskiego, lekarza i kasjera zarazem. Instruktorem kosynierów był dzielny Paweł Wiwulski.
W dzień przed wyruszeniem z Teresboru wykomenderował Sierakowski, księdza Mackiewicza do okolicznych wsi na niszczenie kancelarii i archiwów gminnych itp. Wieczorem tegoż dnia już wrócił batalion Mackiewicza z powrotem, spełniwszy polecenie i prowadząc w dodatku asesora i leśniczego, których zabrał w miasteczku Oniksztach, oraz pieniądze z kas powiatowych.
Dnia 3 maja 1863 r., wysławszy Kaspra Małeckiego w powiat wiłkomierski celem obserwowania Ganeckiego, ruszył Dołęga w pochód do Kurlandii. Z początku wszystkie oddziały maszerowały wspólnie na wschód, niby na Dynaburg. W południe jednak przed Świadością odłączył się Kołyszko ze swoimi to jest I oraz II batalionem, i ruszył wprost na Birże, stanowiąc w ten sposób lewe skrzydło. Sierakowski z batalionami IV, V, VII, IX. zatem Antoniewicza, X., Dominika Małeckiego i Staniszewskiego, tworząc centrum pochodu, ruszył na Soły, Kopiszki, Ponedel, Poniemuń i Popiel, zaś Mackiewicz z Kozakowskim, którzy szli z Sierakowskim aż do Swiadości, poszli stąd jako prawe skrzydło na Komaje do Rakiszek, aby stanąć za Birżami w Medejkach, miejscowości wyznaczonej na punkt zborny całej armii.
Rosyjski dowódca Nazimow, powiadomiony o koncentracji powstańców w Teresborze, dał rozkaz Ganeckiemu, mającemu już zamiar wrócenia do Wilna, ruszenia za Sierakowskim. Ganecki, mając przesadne wiadomości o rzekomo 20.000 powstańców, wrócił jeszcze do Wiłkomierza, gdzie wzmocniwszy swoje trzy kompanie strzelców finlandzkich, pół szwadronu kozaków gwardii i pół seciny kozaków dońskich, dwoma kompaniami liniowego pułku sofijskiego i narwskiego, szwadronem ułanów i seciną kozaków, dowodzonymi przez majora Hilsebacha, ruszył 5 maja do Onikszt, gdzie wieczorem tegoż dnia połączyły się z półtorej kompani pułku kaporskiego i 70 kozakami z Rogowa pod dowództwem majora Merlina. Ganecki dowiedziawszy się w marszu o rozdziale oddziałów powstańczych w obawie, aby go nie otoczono, rozdzielił również swoje wojsko na trzy kolumny, jedną sam dowodząc, drugą wysyłając pod dowództwem Hilsebacha, a trzecią pod komendą Merlina. Kolumna środkowa polska, doszedłszy do Komaj, zwróciła się nagle na północny -zachód, tak że w ten sposób lewe skrzydło pochodu, to jest bataliony Kołyszki, które miały najkrótszą przestrzeń do przejścia, znalazły się pierwsze pod Medejkami, gdzie zostały doścignięte przez kolumnę Merlina.
Powstańcy umieścili się w niewielkim lasku i rozpoczęła się walka ogniowa w trakcie której z kolumny środkowej nadszedł batalion Antoniewicza, a niebawem poczęły się zbliżać inne bataliony kolumny Sierakowskiego. Wzięty we dwa ognie w półtoragodzinnej walce, straciwszy 65 zabitych i 75 rannych, cofnął się Merlin do wsi Medejek, zaś Sierakowski zajął w głębi lasu mocne stanowisko, aby wbrew radzie Kołyszki uderzenia zaraz na Ganeckiego, odczekać przybycia Mackiewicza, mającego najdłuższą drogę do przebycia i posunął się ku Hudyszkom, aby być bliżej oddziału Mackiewicza.
____________________________________
Bitwa stanowiła pierwszy dzień starć pod Birżami (7-9 maja 1863). Kolejne starcia w ramach tej bitwy miały miejsce pod Świrplenami, Hudyszkami oraz Sznurkiszkami.
____________________________________
Wiorsta - dawna rosyjska jednostka drogowych miar długości (zwykle drogi). Około 1,0668 km.