Mazuryszki – 21 VIII 1863 – (woj. augustowskie)

Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Stanisław Zieliński

Objąwszy wskutek rozkazu naczelnika województwa dowództwo nad połączonymi znowu oddziałami Lubicza, Sędka, Ostrogi i innymi, Leonowicz (Strumiłło?) dnia 17 sierpnia 1863 r. przedsięwziął wyprawę w lasy pilwiszowskie i zyplowskie, celem przerzucenia się na zachodnią stronę drogi żelaznej, co ze względu na ogólny rozwój powstania było konieczne. Siły powstańcze składały się z 600 piechoty i 20 konnej służby obozowej, która wraz z całym obozem pozostała w bezpiecznym miejscu. Przewidywano bowiem niezmierne trudności tej wyprawy, gdyż powodzenie jej zależało od utrzymania w tajemnicy, a tymczasem Rosjanie mieli się na baczności, ponieważ kilka dni przedtem już urządzane wycieczki w tę stronę objaśniły ich o zamiarach powstańców.

Pewna zwłoka w wykonaniu powziętego planu dała Rosjanom sposobność do zmienienia postawy z opornej na zaczepną i dnia 21 sierpnia oddział powstańczy został zaatakowany między stacjami pocztowymi Budka a Wejwery pod Mazuryszkami. Rosjanie mieli trzy kompanie strzelców gwardii gatczyńskiego pułku pod dowództwem kapitana Karteszowa, trzy kompanie rezerwy i secinę kozaków. Powstańcy uszykowali się do boju w następującym porządku. Środek, złożony ze sztucerników, zostawał pod dowództwem Gleba. Na prawym skrzydle uszykowali się Sędek i Lubicz. Ma lewym Leonowicz. Ostroga stanowił rezerwę. Rosjanie potężną szarżą kawalerii uderzyli na środek, lecz celnym ogniem sztucerników po dwakroć odparci, zostawiwszy rezerwy dla odstrzeliwania się środkowi i lewemu skrzydłu powstańczemu, przerzucili kawalerię na prawe skrzydło i wsparli jej działanie dwiema kompaniami piechoty.

Oddziały Sędka i Lubicza walczyły rozpaczliwie, prawie otoczone przez trzykroć przeważające siły nieprzyjacielskie. Pomimo bohaterstwa żołnierzy po godzinnej walce, prawe skrzydło zaczęło się chwiać. Wtedy wyruszył na odsiecz oddział Ostrogi i na pół godziny powstrzymał nierówną walkę. Rosjanie rzucili się na bagnety. Większa część strzelców Sędka i Lubicza przybyłych z Litwy uzbrojona była w fuzję myśliwskie bez bagnetów. Bój był przeto wcale nierówny i straty oddziałów ogromne. Polegli w tej walce również dowódcy - Lubicz, Sędek i Leonowicz (?). Bohaterska walka na prawym skrzydle dała możność Glebie, Ostrodze i kapitanowi Michałowi Laudańskiemu ocalenia reszty oddziału. Straty powstańców w tej bitwie wynosiły 60 zabitych i 20 rannych. Rosjanie, którzy wedle zwyczaju, dobijali rannych, stracili o połowę mniej. Między zabitymi Rosjanami był ich kapitan.

Podziel się w social media!

Metryka bitwy

Data: 21 VIII 1863
Lokalizacja: Mazuryszki
Województwo: augustowskie
Terytorium: Królestwo Polskie
Wynik: Zwycięstwo Imperium Rosyjskiego

Strony konfliktu

Powstańcy Styczniowi

Dowódcy: 

  • Lubicz
  • Sędek
  • Leonowicz
  • Glebia
  • Ostroga
  • Michał Laudański

 

Zaangażowane siły:  

  • Oddział piechoty (600 powstańców)
  • Oddział jazdy (?)
Imperium Rosyjskie

Dowódcy: 

  • Karteszow

 

Zaangażowane siły:  

  • Trzy kompanie strzelców gwardii (około 600 żołnierzy)
  • Trzy kompanie piechoty (około 600 żołnierzy)
  • Secina kozaków (około 150 żołnierzy)

 

Łącznie około 1350 żołnierzy 

Mapa bitew

Zobacz także

10 III 1864
Wąchock

Rozprawiwszy się ze Zarzyckim ruszył rosyjski dowódca Łaskarzew ku Wąchockowi, gdzie jak się dowiedział, znajdował się silny oddział jazdy powstańczej…

21 VIII 1863
Mazuryszki

Objąwszy wskutek rozkazu naczelnika województwa dowództwo nad połączonymi znowu oddziałami Lubicza, Sędka, Ostrogi i innymi, Leonowicz (Strumiłło?) dnia 17 sierpnia…

3 VII 1863
Słomniki

Zebrawszy w Krakowie oddziałek złożony z 60 jazdy ruszył z nim Ludwik Mycielski dnia 3 lipca 1863 r. do Królestwa…