„Hufce zmalały liczebnie”. Odezwa Rządu Narodowego

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
8 IX 1864

Rząd Narodowy w praktyce już w Warszawie nie istniał. Jego namiastkę tworzyło dwóch ludzi Aleksander Waszkowski, Naczelnik Warszawy i Bronisław Brzeziński, ostatni formalny przewodniczący Rządu i ostatni posiadacz pieczęci. To zapewne ten drugi był autorem odezwy. „Po dziewiętnastomiesięcznej, zaciętej walce z całą potęgą Moskwy, wspieranej przez wspólników morderstwa na Polsce dokonanego, ośmielonej obojętności Zachodu, powstanie osłabło i hufce nasze zmalały liczebnie” – przyznawał początkowo i dodawał, że Rosja w praktyce już obwieściła zwycięstwo. „Hymnowi temu wtórują sprzysiężeni na zgubę naszą sprzymierzeńcy Moskwy, powtarzając na wyścigi ‘walka ustała, nie masz walki’”. Rząd Narodowy oczywiście się z tym nie zgadza. „W tej chwili ciężkiej niebezpiecznej, My, Rząd Narodowy, silni wiarą w potęgę prawa i przyszłości Narodu, pełni ufności w poświecenie Jego, czujemy się w obowiązku przemówić do Ciebie, o! Narodzie Polski, aby zaprzeczyć i zawstydzić tych, którzy Cię raz jeszcze do grobu wepchnąć usiłują. (…) Rząd Narodowy w obecnem trudnem położeniu, widzi tylko chwilę przejścia, początek drugiej epoki wojny, wojny ludowej”. Jednocześnie Brzeziński od dłuższego już czasu czynił starania, by bardziej formalną niż faktyczną władzę oddać w inne ręce. Jednym z jego pomysłów było stworzenie rządu na emigracji. Ostatecznie do tego nie doszło. Niewiele później – w październiku sam Brzeziński zagrożony aresztowaniem przez policję carską uciekł za granicę. Ostatniego przedstawiciela powstańczych władz - Waszkowskiego Rosjanie aresztowali w grudniu. Naczelnik miasta został powieszony w ostatniej publicznej egzekucji powstańców na Cytadeli w lutym 1865 r.

Zobacz także

01 X 1864

15 tysięcy złotych. Tyle kosztowała wolność ojca Eustachego Hawelskiego. Nie była to pierwsza kontrybucja zapłacona przez jasnogórski zakon Paulinów władzom…

28 IX 1864

To był jeden z istotnych tematów międzynarodowego wiecu robotników w St. Martin Hall. „Raz jeszcze Polska została zdławiona we krwi…

27 IX 1864

To była już ostatnia taka odezwa. „Dla pokazania wszelako tak rządowi rosyjskiemu jak i ogółowi polskiemu, że władze narodowe jeszcze…