Lokajcie – 9 IV 1863 – (woj. augustowskie)

Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Stanisław Zieliński

Po utarczce pod Kozłową Rudą objąwszy dowództwo po Walerym Kamińskim, kilka dni ścigany przez znaczniejsze siły rosyjskie, przeniósł Aleksander Andruszkiewicz obóz na północ bliżej Niemna i ominąwszy Wysoką i Karczową Rudę 7 kwietnia 1863 r. stanął pod Lokajciami. Tutaj już o 20.00 wieczorem znaleźli go Rosjanie, wobec czego Andruszkiewicz przesunął się z obozem ku Szytejkom. Postanowiwszy przyjąć walkę, zatrzymał się o godzinie 10.00 rano 9 kwietnia w lesie, na wzgórku między bagnami, przy osadzie Strzelca Poliwajtysa w leśnictwie Gryszkabudzie, gdzie naprędce poczęto sypać szańce od strony z której się spodziewano nieprzyjaciela.

Zaledwie jednak rozpoczęto sypanie bocznych szańców, pikieta dała znać o zbliżaniu się nieprzyjaciela. Awangarda, składająca się z 50 kawalerii straży granicznej, ruszyła na obóz powstańczy, lecz ustawieni za szańcami strzelcy, przywitawszy Rosjan rzęsistym ogniem, zmusili do odwrotu. Cała tedy kawaleria, składająca się z dwóch szwadronów straży granicznej i kozaków, usiłowała szarżować powtórnie, jednak strzelcy usuwając się poza szańce i tym razem celnym ogniem usiłowania Rosjan zniweczyli. Mając jednak poza sobą trzy kompanie piechoty i pozycje dosyć obronną, Rosjanie zajęli prawe i lewe skrzydło garstki karabinierów polskich i krzyżowym ogniem usiłowali owładnąć pozycję. Po trzygodzinnym ogniu widząc przewagę liczebną nieprzyjaciela, a nie mogąc tutaj użyć kosynierów, gdy Rosjanie usiłowali otoczyć obóz przez bagna, zmuszony był Andruszkiewicz cofnąć się, co udało mu się szczęśliwie, gdyż już o zmierzchu, około godziny 19.00 uskutecznił w porządku odwrót, nie naciskany już przez nieprzyjaciela.

Pod Sapieżyszkami Andruszkiewicz z 200 powstańcami miał przeciw sobie dwie i pół rosyjskiej kompani piechoty i 120 straży granicznej dowodzonych przez podpułkownika Karpowa. Straty oddziału nie były znaczne. Ogółem poległo około 15 powstańców w tym oficerowie Bolesław Denel, Staniszewski, mężny kapral Władysław Grabowski, oraz Kulczycki, który ciężko ranny odniesiony na bagno, tu długo się jeszcze bronił, aż pojmany i zawieziony do szpitala w Kownie, zmarł tamże w dwa dni później. Męstwem odznaczyli się w potyczce tej między innymi huzar dezerter z wojska nieprzyjacielskiego, Sokołowski - stolarz z Wilna, który powrócił z Sybiru, prawosławny oficer Gaube, dezerter z wojska rosyjskiego i szesnastoletni student Świerczewski. Po tym starciu  Andruszkiewicz posunął się na południe w Sejneńskie, aby zbliżyć się do oddziału Wawra. W tym czasie w Kalwaryjskim, Wacław Akord począł organizować oddział powstańczy, z którym wszedł 11 kwietnia 1863 r. do Kalwarii.

Podziel się w social media!

Metryka bitwy

Data: 9 IV 1863
Lokalizacja: Lokajcie
Województwo: augustowskie
Terytorium: Królestwo Polskie
Wynik: Nierozstrzygnięta

Strony konfliktu

Powstańcy Styczniowi

Dowódcy: 

  • Aleksander Andruszkiewicz

 

Zaangażowane siły:  

  • Oddział strzelców
  • Oddział kosynierów

 

Łącznie około 200 powstańców 

Imperium Rosyjskie

Dowódcy: 

  • Karpow

 

Zaangażowane siły:  

  • Dwie i pół kompani piechoty (około 500 żołnierzy)
  • Dwa szwadrony jazdy (około 300 żołnierzy)
  • Oddział straży granicznej (120 żołnierzy)

 

Łącznie około 920 żołnierzy 

Mapa bitew

Zobacz także

24 VII 1863
Sobota

Wysłany przez Edmunda Calliera mały podjazd kawalerii zaalarmował przybyłe do Soboty wojska rosyjskie. Po czym przedzierając się przez rozsiane po…

16 VI 1863
Różana

Wysłany z obozu we Wielkim Uhle, Kazimierz Kobyliński na czele 56 jazdy wpadł do Różany, gdzie zastał 47 rosyjskich inwalidów,…

2 IV 1864
Cisownik

Wkroczywszy do Królestwa Polskiego posuwał się Walenty Lewandowski w głąb Podlasia na czele oddziałku liczącego do 50 ludzi. Pod Cisownikiem…